A. GİRİŞ
İşbu makalede; yabancıların Türkiye’de nasıl gayrimenkul edinebilecekleri ve gayrimenkul edinme yolu ile nasıl vatandaşlık kazanabileceklerine ilişkin bilgilendirme yapılmaktadır.
- YABANCILARIN TÜRKİYE’DE TAŞINMAZ EDİNİMİ
Tapu Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca kanuni sınırlamalara uymak kaydıyla, uluslararası ikili ilişkiler yönünden ve ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen ülkelerin vatandaşı olan yabancı uyruklu gerçek kişiler Türkiye’de taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebilirler. Yabancı uyruklu gerçek kişilerin edindikleri taşınmazlar ile bağımsız ve sürekli nitelikteki sınırlı ayni hakların toplam alanı, özel mülkiyete konu ilçe yüz ölçümünün %10’unu (yüzde onunu) ve kişi başına ülke genelinde otuz hektarı geçemez.
Tapu Kanunu 35. Maddeye göre yabancıların aldıkları taşınmazların arsa veya tarla olması halinde iki yıl içinde bu taşınmazlar üzerindeki projelerini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın onayına sunmakla mükelleftir. Projelerin sunulmaması halinde tasfiye hükümleri uygulanacaktır. Taşınmaz devir işlemlerinin yapılması için aşağıdaki şekilde bir yol izlenebilir.
Taşınmaz malikinin Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’ne (“TKGM”) başvurusu üzerine satış işlemi başlatılır. Satış işlemi için gerekli belgeler şu şekilde özetlenebilir.
- İşlemi yapacak tarafların kimlik asılları
- Tapu senedi(varsa)
- Taşınmazın emlak değerini gösterir belge (Belediyeden alınabilir)
- Taşınmazın yapılı bir taşınmaz olması halinde zorunlu DASK poliçesi
- Sermaye Piyasası Kurulu’nun belirlediği firmalardan alınabilecek değerleme raporu
- Yabancı kimlik beyan formu (tkgm.gov.tr sitesinden alınabilir.)
- Yabancı işlemi vekalet vermek suretiyle yapacaksa vekaletname aslı
- Ödemeyi gösteren banka dekontları
- Yabancı kişinin potansiyel vergi kimlik numarası
Bu evraklar ile TKGM’ye başvurulabilecektir.
Yabancı taşınmaz satın alım işlemini vekaleten de gerçekleştirebilir. Vekaletname ile işlem yapılabilmesi için vekaletnamenin 2015/5 sayılı genelgede belirtilen hususlara uygun olması gerekmektedir. Buna göre vekaletname, düzenleme şeklinde yapılmalı ve vekaletnameye fotoğraf yapıştırılmalıdır. Ayrıca fotoğraf üzerinde soğuk damga olmalıdır. Yurtdışında düzenlenen vekaletnamelerin Türkiye’de geçerli olabilmesi için düzenlenen ülkedeki Türk konsolosluğunda düzenlenmesi, “Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi (1961 La Haye)” ne taraf ülkelerde taşınmaz tasarrufuna uygun, düzenlendiği ülke lisanında, ilgilinin fotoğrafını içerir şekilde düzenlenmiş ve “apostille” şerhini içeren bir vekaletname olması ya da La Haye sözleşmesine taraf olsun ya da olmasın noterde düzenlenen vekaletnamenin bulunulan yerdeki Türk Konsolosluğu tarafından onaylanmış olması şartıyla, yabancı ülke noterlerinin kendi ulusal mevzuatlarına uygun olarak, ilgilinin fotoğrafını içerir şekilde ve o ülkenin resmi dilinde düzenlenmiş olması gerekmektedir. O ülkenin resmi dilinde düzenlenen vekaletnamelerin talep konusu işleme ilişkin yetki içermesi ve noter onaylı Türkçe çevirisinin de tapu müdürlüğüne ibrazı gerekmektedir.
Sonuç olarak yabancılar yukarıda belirtilen şartları yerine getirmeleri halinde ülkemizde taşınmaz sahibi olabileceklerdir. Bunun yanında taşınmaz satın alımı ile birlikte vatandaşlık başvurusu yapılıp yapılamayacağının da değerlendirilmesi faydalı olacaktır. Bu bağlamda alt başlık olarak taşınmaz satın alımı yoluyla istisnai vatandaşlığın (taşınmaz edinimi yolu ile türk vatandaşlığının kazanılması) (https://www.tkgm.gov.tr/yabancii-db/vatandaslik-icin-tasinmaz-edinimi-hakkinda-mevzuat) şartları ele alınacaktır.
- TAŞINMAZ EDİNİMİ YOLU İLE TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI
Yabancılar, 250.000 USD değerinde taşınmaz satın almak sureti ile Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 20/b hükmünün atfına binaen Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 12. maddesi uyarınca istisnai yolla Türk vatandaşlığını kazabilecektir. Bu tutarda taşınmaz satın alınmasının ardından vatandaşlığın kazanılması için Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nden uygunluk belgesi alınması gerekecektir. Uygunluk belgesi başvurusu için gerekli belgeler şunlardır:
- Geçerli pasaport ve noter onaylı tercümesi
- 4 adet renkli pasaporta uygun fotoğraf
- Satış işlemine ilişkin resmi senet
- Taşınmaz değerleme raporu
- Bedelin alıcı veya ilgili kişiler tarafından satıcı veya ilgili kişilerin hesabına yatırıldığının bankalar tarafından onaylanmış dekont
- İlgili tapu müdürlüğünde taşınmazın üç yıl satılamayacağı taahhüdünün şerh edilmesi (uygulamada Madde 20 şerhi olarak adlandırılan şerh)
Başvurular Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Yabancı İşler Dairesi’ne yapılır ve yedi iş günü içerisinde tamamlanır.
Uygunluk belgesinin alınması istisnai yolla vatandaşlık kazanılmasında kritik yol oynamaktadır. Zira bu belgenin alınamaması ihtimalinde vatandaşlık başvurusu yapılamayacaktır. Bu belgeyi temin eden yabancı vatandaşlık başvurusu yapabilecektir.
Yararlanılan Kaynaklar
https://www.tkgm.gov.tr/yabancii-db/mevzuat-yabanci-isler
Yabancılara Yönelik Tapu Kadastro İşlem Rehberi https://www.tkgm.gov.tr/yabancii-db/yabancilara-yonelik-tapu-ve-kadastro-islem-rehberi
Saygılarımızla,
Fırat Gültekin & Partners
